Се ҷавони тоҷик савори дучархаҳо барои адои маросими ҳаҷ ба Арабистони Саудӣ рафтанд. Онҳо аз аввали сол ба сафар омодагӣ дида, дар аввали моҳи май пас аз моҳи шарифи Рамазон ба роҳ баромаданд. Ҳоло сайёҳон барои дарёфти раводид дар Дубай ҳастанд. Муаллифи Your.tj Амони Муҳаммад бо яке аз зоирин дар бораи сафар ва мушкилиҳое, ки онҳо дар ин роҳ рӯ ба рӯ шуданд, суҳбат кард.
Зиёрат ба маблағи 61 ҳазор сомонӣ
Рӯзи 20-уми июн нахустин зоирони тоҷик барои адои маросими ҳаҷ ба Арабистони Саудӣ мераванд ва рӯзи 17-уми июл пас аз як моҳи будубош ба ватан бармегарданд.
Нархи сафари Ҳаҷ имсол 61 ҳазор сомонӣ ё қариб 5,5 ҳазор долларро ташкил медиҳад, ки нисбат ба соли 2019 ҳудуди 25 ҳазор сомонӣ бештар аст.
Имсол афроди аз 40 то 65-сола имкони адои маросими Ҳаҷ доранд ва онҳое, ки се сол пеш, яъне дар соли 2019 дар навбат истода буданд, аввалин шуда мераванд.
Имсол барои Тоҷикистон ҳамагӣ 3562 квота ҷудо шудааст. Ҳарчанд шумори хоҳишмандони барои сафар ба ҳаҷ сол то сол афзоиш меёбад, аммо шумораи ками онҳо расман интизори навбати худ шуда, ба зиёрати Ҳаҷ мераванд.
Аз ин рӯ, барои расидан ба ҳадаф, онҳое, ки мехоҳанд яке аз панҷ рукни муҳими исломро анҷом диҳанд, роҳҳои алтернативӣ пайдо мекунанд. Дар байни онхо се нафар кахрамонони мо — Диловар Гафуров хамрохи рафиконаш Саидалй Назаров ва Шокир Талабов хастанд.
Сабаби ин садама буд
Соли 2020 барои Диловар Ғафуров фаромӯшнашаванда гардид, на аз он сабаб, ки он бо пандемияи COVID-19 оғоз шуд, балки аз он сабаб буд, ки ӯ ҳангоми дар Федератсияи Русия қарор доштанаш ба садамаи даҳшатовар дучор шуда, ба таври мӯъҷиза зинда монд.
Диловар пас аз чанд моҳи фоҷиа бо мушкилоти ҷиддӣ рӯбарӯ шуда, бо кумаки ҳамватанонаш ба хона баргашт ва муддати тӯлонӣ табобат гирифт. Чанд маротиба ҷарроҳӣ карда, ба худ ваъда дод, ки агар сиҳат шуда, ба по хезад, ҳатман Ҳаҷҷи асосиро адо мекунад.
Қаблан, дар соли 2008 Абдулазиз Раҷабов омӯзгори фанни тарбияи ҷисмонӣ аз Маскав пиёда ба зиёрати Ҳаҷ рафта, бо ҳамроҳии Абдуллоҳ шоҳи Арабистони Саудӣ вориди Каъба шуд, ки ин на ба ҳама даст медиҳад.
Қаҳрамони мо одамони бо худ ҳамфикрро пайдо карда, як масири муаянеро тартиб дод, аммо пиёда не, балки бо велосипед.
1000 километр то Дубай
Дар ҳоли ҳозир Диловар Ғафуров ҳамроҳ бо дӯстонаш Саидалӣ Назаров ва Шокир Талабов, ки беш аз 1000 километр масофаро тай кардаанд, дар Дубай қарор доранд. Онҳо дар консулгарии Арабистони Саудӣ мунтазири гирифтани раводиди вуруд ба ин кишвар ҳастанд.
«Ин сафар як гардиши бузург дар ҳаёти ман ва шахсан барои ман буд. Ин сафари фаромушнашаванда аст, зеро хар як рузи сафари мо пур аз вокеахои шавковар ва саргузаштхои шавковар аст.
Аз ҷумла, дар Рӯзи ҷаҳонии велосипедронӣ омадани мо ба Дубай як тасодуфи истисноӣ буд”, – мегӯяд Диловар Ғафуров.
Диловар 37 сол дорад, ӯ падари ду фарзанд аст ва ба соҳибкорӣ машғул мебошад. Ба гуфтаи ӯ, ҳатто аз нигоҳи моддӣ анҷом додани чунин сафар осон нест ва пеш аз ҳама, ӯро хонаводааш – волидон, бародарону хоҳарон дастгирӣ мекарданд.
Азму иродаи қавии ин се нафарба тамоми душвориҳое, ки дар ин рох аз cap гузарондаанд, нигоҳ накарда, ба ин сафар баромадани онҳо сабаб гардид. Холо барои амалӣ шудани мақсади асосӣ ҳамагӣ як кадам мондааст.
Ҳам Ҳаҷ ва ҳам сайёҳат
Диловар ва хамсафаронаш аз Душанбе ба роҳ баромаданд ва тавассути накшаи сафар бояд ба воситаи Туркманистон мерафтанд. Аммо аз сабаби пандемия дар он ҷо карантини 20-рӯза лозим буд. Ҷустуҷӯи роҳҳои алтернативӣ, масалан, убури марзи Узбакистону Афғонистон натиҷае надодааст.
Онҳо мачбур шуданд, ки аввал ба Тошканд ва баъд ба Боку раванд.
“Мо тавассути баландкуҳу даштхо, ноҳияҳои обод, шаҳрҳои қадима ва ҳозиразамон роҳҳоро тай кардем.
Саёҳати мо дар Эрон идома ёфт ва дар он ҷо мо аз шаҳрҳои бостонии Қазвин ва Исфаҳон бо велосипед гузаштем.
Вазифаи асосии мо пайдо кардани об, хӯрок ва ҷои хоб буд. Аз сабаби он ки ошхонаҳои Эрон пас аз соати 10-11 дари худро боз карданд, мо натавонистем сари вақт субҳона хӯрем. Бештари вақт ба мо ронандагон ва сокинони оддӣ кӯмак мекарданд, дар роҳ ба мо обу ғизо медоданд. Мо дар берун хӯрок мехӯрдем, дар ҳавзҳо оббозӣ мекардем ва дар паҳлӯи масҷид мехобидем.
Мо тамоми таҷҳизоти сайёҳӣ, аз ҷумла харитаи минтақа ва хаймаро доштем», – гуфт ҳамсӯҳбати мо.
Ба гуфти Диловар, онҳо дучархасавории худро аз Бухорои бостонӣ оғоз карда, баъдан ба Тошканд рафтанд ва аз онҷо ба Озарбойҷон расиданд, ки аз қаламрави он низ бо дучарха гузаштанд. Дучархасаворон пас аз убури марзи Эрон ба Бандар Аббос расиданд ва аз он ҷо бо киштӣ ба сӯи Дубай шино карданд.
“Бинобар он ки яке аз дучархаҳои мо ҳангоми сафар вайрон шуд, мо маҷбур шудем, ки дар ҷое таваққуф карда, онро таъмир кунем ва сипас роҳамонро идома диҳем.
Сӯрохшавии шинаҳои яке аз мушкилоте буданд, ки мо аксар вақт дучор мешудем. Бинобар ин дар баъзе чойхо аз рӯи нақша харакат накарда, самтамонро дигар мекардем. Мо дар як шабонарӯз ҳамагӣ 30 км ва гоҳе то 240 км роҳро тай мекардем, ҳамааш аз он вобаста буд, ки то истгоҳи дигар чӣ қадар роҳ аст”, – шарҳ дод Диловар.
Ҳеҷ чиз монеъ нашуд
Имсол мавсими ҳаҷ ба фасли гармо рост омад, аммо ин монеи сафари “зоирин”-и мо нашуд. Ба душворихо нигох накарда, рохи худро давом дода, қариб ба макони лозима расиданд.
Онҳо дар хотир доранд, ки чӣ тавр гармии сӯзони даштҳои беканори Эронро паси cap карда буданд, зеро хангоми тулӯи офтоб ҳаво он қадар гарм мешуд, ки барои нафасгирӣ чизе намемонд.
«Дар роҳи мо тӯфони қум ҳам буд, аммо мо ҳамаашро паси сар кардем. Роҳи мо пай дар пай тағйир меёфт, вале мо як дакиқа ҳам таваққуф намекардем. Аз сабаби ҳарорати баланд ман маҷбур будам, ки зуд-зуд оббозӣ кунам, аммо бо назардошти муқаррароти маҳаллӣ на ҳамеша ҷои бароҳат барои шиноварӣ пайдо кардан мумкин буд”, – мегӯяд Диловар.
Ба гуфтаи ӯ, дар ин сафар онҳо тасодуфан бо афроди мухталиф вохӯрда, ҳатто баъдан бо чанде аз онҳо дӯстӣ пайдо кардаанд.
«Ин сафар барои мо як таҷрибаи бузурге буд, ки бо одамони гуногун ва табиати рафтори онҳо шинос шавем. Эронро мисол мегирем. Агар як дари он ҷо баста бошад, дари дигаре ҳатман боз мешавад.
Дар чанд масҷид намоз хондем, оромгоҳи ниёгони бузургро зиёрат кардем. Мо дар ин рох ба одамон ёрй мерасондем, онҳо ҳам ёрии худро дареғ намедоштанд. Асосан мо бо ҳам тоҷикӣ сӯҳбат мекардем. Аммо вақте дар бораи ин ё он масъалаи муҳим сӯҳбат карданӣ мешудем, кӯшиш мекардем, ки бо забони русӣ ҳарф занем, то ин сӯҳбат махфӣ боқӣ монад”, – меафзояд ӯ.
Зоирон давра ба давра таассуроти худро аз сафар ба дӯстони худ дар Фейсбук ва Instagram нақл мекунанд. То имрӯз дар саҳифаҳои онҳо шумо метавонед беш аз 100 акс ва видеоҳои гуногунро, ки дар ин сафари фароғатӣ гирифта шудаанд, бубинед.
«Вақте ки мо аз Тоҷикистон берун шудем, нафароне буданд, ки ба ҳоли мо хандиданд. Аммо аксарият ба ҳар ҳол моро дастгирӣ карданд ва дар ҳаққи мо дуо карданд. Бо бозгашти худ мехоҳем ба онҳое, ки бовар надоштанд, исбот кунем, ки агар инсон ирода дошта бошад, ҳеҷ чиз садди роҳи ӯ шуда наметавонад ва ӯ ҳатман ба ҳадафаш мерасад”, – гуфт дар охир Диловар Ғафуров.
Чунин иқдомро, яъне бо дучарха ба Ҳаҷ рафтан, як сокини 58 – солаи Душанбе, Акбар Саидов низ чандин сол аст пеш мегирад, аммо бино ба сабаби баста будани марзҳову мушкилоти дигари вобаста ба пандемия ба ӯ иҷозат надоданд. Қиссаи Акбар Саидовро ин ҷо бихонед.
