Ба таҳсил дар Иёлоти Муттаҳидаи Амрико, аз ҷумла миёни довталабони тоҷик, талабот зиёд аст. Вале на ҳама бо раванди қабул ба донишгоҳҳо ва коллеҷҳои Амрико ошно аст.
Мо бо коршиноси самти таҳсил дар ИМА суҳбат кардем ва ба саволҳое, ки аксар вақт нафарони хоҳишманд барои таҳсил дар мактабҳои олии Амрико медиҳанд, посух дарёфтем.
Ба саволҳо Аниса Ҳоҷиева, ҳамоҳангсози барномаи EducationUSA дар Тоҷикистон, мушовир оид ба таҳсил дар ИМА посух медиҳад.
Шаҳрванди Тоҷикистон метавонад пас аз хатми синфи 11 дар мактаби миёна якбора ба мактабҳои олии ИМА дохил шавад?
Бале, метавонад. Донишгоҳҳои Амрико шаҳодатномаи хатми мактабҳои Тоҷикистонро дар бораи хатми синфи 11 ҳамчун далели таҳсилоти миёна қабул мекунанд.
Дар муассисаҳои таълимии Амрико дарсҳо кай сар мешаванд?
Ду давраи асосӣ вуҷуд дорад, ки донишҷӯ метавонад ба таҳсил оғоз кунад: семестри тирамоҳӣ (охири моҳи август) ва семестри баҳорӣ (нимаи моҳи январ).
Аксар вақт, донишҷӯёни бакалавр таҳсилро дар охири моҳи август оғоз мекунанд.
Кай бояд барои дохилшавӣ муроҷиат кард?
Дархост ба донишгоҳҳои ИМА бояд на камтар аз 6 моҳ пеш аз оғози таҳсили пешбинишуда пешниҳод карда шаванд.
Албатта, мӯҳлат метавонад фарқ кунад, аммо одатан ариза барои баррасӣ то моҳи январ фиристода мешавад.
Масалан, дар фасли баҳор барои таҳсил дархост фиристодан мумкин аст, агар шумо тирамоҳи гузашта вақт наёфта бошед?
Ҳамааш аз самти интихобкардаи таҳсил ва донишгоҳ вобаста аст. Агар самти интихобкардаи шумо имкон диҳад, ки таҳсилро дар семестри баҳорӣ оғоз кунед, пас бале, шумо метавонед.
Барои дохил шудан ба донишгоҳи ИМА омодагиро аз чӣ оғоз бояд кард?
Аввалан, шумо бояд малакаҳои забони англисии худро такмил диҳед. Донишҷӯёни хориҷӣ бояд ҳадди аққал дараҷаи B2 дошта бошанд.
Дуюм, шумо бояд дар мактабатон хуб таҳсил карда, дар ҳаёти ҷамъиятии он иштирок намуда ва берун аз он фаъол бошед.
Нишондодҳои таълимӣ ва муваффақият дар озмунҳо барои довталаб бартарии бузург аст, хусусан агар шумо хоҳед, ки аз донишгоҳ кӯмаки молиявӣ гиред.
Шуғли дӯстдошта доштан ё масалан, ба варзиш машғул будан хеле муҳим аст.
Ба бодиққат аз назар гузаронидани донишгоҳҳо аз синфи 10-ум оғоз кунед, то муайян намоед, ки шумо ба куҷо рафтан мехоҳед ва барои ин чӣ кор кардан лозим аст.
Дар миёнаи синфи даҳ тайёриро ба санҷишҳо ва имтиҳонҳо cap кунед, то ки то тирамоҳи соли оянда баҳои хуб ба даст оред.
Ҳангоми навиштани эссе ба чӣ бояд диққат дод?
Эссеи шумо бояд:
- Дар бораи шумо, нақл кунад;
- То ҳадди имкон тафсилоти бештар дошта бошад;
- Аз ҷиҳати грамматикӣ дуруст бошед;
- Маҳз ба шумо равона шуда бошад.
Мавзӯи эссеи бояд барои шумо муҳим бошад ва қисса бояд ҳақиқат бошад.
Мавзӯъҳои гуногун барои эссе мавҷуданд ва мувофиқи он талаботи иловагие ҳаст, ки бояд ба назар гирифта шавад, аммо муҳимтар аз ҳама он аст, ки эссе дар бораи шумо нақл кунад, на ин ки танҳо муваффақият ва дастовардҳои шуморо номбар намояд.
Кай бояд ба имтиҳонҳои забон омода шуд ва онро супорид?
Ҳар қадар зудтар бошад, ҳамон қадар беҳтар аст, зеро кафолат нест, ки шумо бори аввал аз санҷишҳо ва имтиҳонҳо барои гирифтани холҳои зарурӣ мегузаред ё не.
Агар имкон бошад, тавсия медиҳем, ки тобистон баъди гузаштан ба синфи даҳум имтиҳон супоред.
Оё имтиҳонҳои дохилиро, ки худи донишгоҳҳо муқаррар кардаанд, супоридан зарур аст?
Дар донишгоҳҳои Амрико амалан имтиҳони дохилӣ вуҷуд надорад.
Танҳо агар ба ягон соҳаи эҷодӣ ё мусиқӣ дохил шудан хоҳед, ба шумо лозим меояд, ки портфолио пешниҳод кунед ё аз санҷиш гузаред.
Донишгоҳҳо бештар кадом ҳуҷҷатҳоро талаб мекунанд?
Барои дохил шудан ба донишгоҳ шумо бояд фиристед:
- Анкета;
- Варақаи баҳои солона барои 3 соли охир, агар шумо барои гирифтани дараҷаи бакалавр муроҷиат кунед;
- Холҳои расмии имтиҳони TOEFL/IELTS/Duolingo, ки донистани забони англисиро тасдиқ мекунанд;
- Холҳои расмии SAT. Барои аксари донишгоҳҳо, ин санҷиш матлуб аст, аммо ихтиёрӣ, аз ин рӯ агар хоҳед, онро супоред;
- Эссе. Аксар вақт, донишгоҳҳо як мактуби асосии мотиватсиониро талаб мекунанд, аммо ҳамааш аз муассисаи таълимӣ вобаста аст;
- Тавсиянома. Ин ҳам ба донишгоҳ вобаста аст. Умуман, ҳадди аққал ду тавсиянома талаб карда мешавад;
- Ҳуҷҷатҳои иловагӣ, ки мавҷудияти маблағи заруриро барои таълим тасдиқ мекунанд (инчунин ба донишгоҳ вобаста аст).
Оё дар ИМА бо стипендия таҳсил кардан имкон дорад?
Бале, имкон дорад. Донишҷӯёни хориҷӣ метавонанд ба дастгирии молиявии донишгоҳ сазовор шаванд.
Кӯмакпулӣ метавонад қисман ё пурра бошад. Он дар асоси вазъи молиявии оилаи довталаб ё нишондодҳои таълимӣ ва муваффақияти ӯ дода мешавад.
Оё дар донишгоҳи амрикоӣ стипендияе, ки тамоми хароҷотро мепӯшонад, гирифтан имкон дорад?
Имкон дорад. Аксар вақт, гранти пурра маблағи таҳсил, хобгоҳ, хӯрок дар хобгоҳ ва суғуртаро фаро мегирад.
Оё донишгоҳҳо ҳаққи барои қабули дархостҳо маблағ мегиранд?
Бале, мегиранд. Одатан он аз 20 то 100 доллари амрикоиро ташкил медиҳад.
Аммо агар довталаб имкони пардохти ин маблағро надошта бошад, метавонад ба донишгоҳ муроҷиат намояд ва хоҳиш кунад, ки аз пардохти маблағ озод карда шавад.
Оё дар ҳамаи донишгоҳҳо ин ҷиҳат пешбинӣ шудааст?
Тақрибан 40% донишгоҳҳои Иёлоти Муттаҳида ҳаққи қабули дархости довталабонро талаб намекунанд.
Барои таҳсил дар ИМА донишҷӯ бояд чӣ қадар буҷаи тахминӣ дошта бошад?
Ба ин савол ҷавоб додан душвор аст. Нархи таҳсил дар донишгоҳҳои ИМА хеле фарқ мекунад.
Фарқи байни коллеҷ ва донишгоҳ дар ИМА чӣ гуна аст?
Ягона фарқияти коллеҷи чорсола ва донишгоҳи чорсола дар он аст, ки дар донишгоҳ на танҳо дараҷаи бакалавр, балки магистр ва докторантура низ гирифтан мумкин аст.
Аммо, байни коллеҷи дусола ва коллеҷ ва донишгоҳи чорсола фарқияти калон вуҷуд дорад.
Пас аз хатми коллеҷи дусола (инчунин он Community College номида мешавад), шумо дараҷаи Associate Degree – дараҷаи шарикӣ мегиред, ки танҳо ба ду соли аввали таҳсили бакалаврӣ баробар аст.
Оё барои дохил шудан ба коллеҷ/донишгоҳ дар ИМА ягон маҳдудияти синну сол вуҷуд дорад?
Не, ҳеҷ гуна маҳдудият вуҷуд надорад.
Муҳим он аст, ки ҳангоми ба бакалавриат супоридани ҳуҷҷатҳо аттестат дар бораи маълумоти миёна ва ё ҳангоми ба магистратура супоридани дипломи бакалавр дошта бошед.
Оё донишгоҳҳои ИМА донишҷӯёни хориҷиро бо манзил таъмин мекунанд?
Бале, аксари донишгоҳҳои ИМА барои донишҷӯёни хориҷӣ хобгоҳ медиҳанд.
Кадом шартҳои дигаре ҳастанд, ки бояд пеш аз бақайдгирӣ ҳатман донист?
Дар Иёлоти Муттаҳида зиёда аз 4000 донишгоҳ ва коллеҷҳо мавҷуданд.
Дар умум, раванди ирсоли дархост дар аксари донишгоҳҳо хеле монанд аст. Аммо, дар байни ин муассисаҳои таълимӣ дар мавриди муҳлатҳои қабули довталабон, талаботи холҳо ва ғайра фарқ вуҷуд дорад.
Умуман чизе гуфтан хеле душвор аст. Ба шумо маслиҳат медиҳам, ки барои машварат ба мо муроҷиат кунед. Мо метавонем имкониятҳои донишгоҳеро, ки шумо ба он таваҷҷуҳ доред, муфассал таҳлил кунем.
Шумо метавонед барои машварати онлайнӣ ё офлайнӣ номнавис кунед:
- Машваратҳои офлайнӣ – https://calendly.com/educationusatajikistan/offline-consultations-in-the-educationusa-office
- Машваратҳои онлайнӣ – https://calendly.com/educationusatajikistan/individual-consultation-advising
Эзоҳ
EducationUSA шабакаи ҷаҳонии иборат аз 435 маркази иттилоотӣ ва машваратӣ дар 175 кишвари ҷаҳон мебошад, ки бо дастгирии Департаменти давлатии ИМА фаъолият мекунанд.
Ташкилот ба таҳсилоти олӣ дар Иёлоти Муттаҳида тавассути пешниҳоди маълумоти дақиқ ва ҳамаҷониба дар бораи имкониятҳои таҳсил дар ҳама муассисаҳои аккредитатсияшудаи Иёлоти Муттаҳида мусоидат мекунад.
