27 феврал раиси Кумитаи давлатии амнияти миллии Қирғизистон Камчибек Тошиев ҳангоми суханронӣ дар назди вакилони парлумони Қирғизистон ҷузъиёти созишномаи марзӣ бо Тоҷикистонро ошкор кард ва гуфт, ки ду кишвари ҳамсоя кадом қитъаҳоро иваз кардаанд.
Ба гуфтаи Тошиев, қаблан маводҳои марбут ба марз бо Тоҷикистон махфӣ буданд, зеро эҳтимоли мавҷудияти тафсирҳои гуногун доштанд, ки метавонистанд ба натиҷа таъсир расонанд. Аммо, ҳоло, ки созишнома ба даст омадааст ва имзо шудааст, маводҳо ошкоро муҳокима карда мешаванд.
Мо аз суханронии Тошиев нақл мекунем, ки кадом минтақаҳо умумӣ шуданд, мақоми “бетараф” гирифтанд ва кадом қисмҳо иваз шуданд.
Объектҳои умумии инфрасохторӣ
- Обанбори “Головной”, дар дарёи Исфара байни ду кишвар баробар тақсим шуд.
- Роҳи Мин-Оруқ-Самарқандак-Ориён-Шуристон (3241 метр) мақоми бетарафро гирифт.
- Роҳи Дача-Қапчиғой-Хоҷаи Аъло-Ворух (3425 метр) мақоми бетарафро гирифт.
- Роҳи автомобилгарди Чоркӯча (Торт-Кочо) (253,74 метр) дар буриши роҳҳои Ош-Раззоқов ва Исфара-Ворух мақоми бетарафро гирифт.
Манфиатҳои инфрасохторӣ
Ҷониби Тоҷикистон назорати пурраи роҳҳои зеринро ба даст овард:
- Хуҷанд-Арқа-Конибодом
- Қаро-Бак-Лаккон
Ин созишнома алоқаи нақлиётии байни шаҳрҳои Тоҷикистонро беҳтар ва логистикаро осонтар, роҳро кӯтоҳтар мекунад, то аз минтақаҳои баҳсбарангез нагузарад. Анклави Қирғизии Қайрағоч барҳам дода шуд ва акнун сарҳад дар тӯли канали Селкан мегузарад.
Ҷониби Қирғизистон назорати пурраи роҳҳои зеринро ба даст овард:
- Пули Чоркӯча, пули муҳими стратегӣ, ки аз ҷониби сокинони ноҳияҳои Бодканд ва Лайлак истифода мешавад.
- Роҳи автомобилгарди Кулунду-Максатна минтақаи Сойи ноҳияи Лайлак
- Пули Караған-Сой
Дастрасӣ ба Ворух
Тоҷикистон 14,5 ҳазор гектар заминҳои атрофи Ворух ва 1 ҳазор гектар чарогоҳҳои атрофи Ворухро гирифт. Қисми роҳи мошингарде, ки Исфараро бо Ворух мепайвандад, мақоми бетараф хоҳад дошт. Ин маънои онро дорад, ки назорати Тоҷикистон бар Ворух барои аҳолии маҳаллӣ мустаҳкам ва беҳтар хоҳад шуд.
Дар байни марзҳои ҳарду кишвар як қатор заминҳои фаромарзӣ мавҷуд буданд, ки тариқи иваз кардани заминҳои баробар ҳал карда шуданд. Ҳамин тариқ, ҷумҳуриҳо як қисми ҳудудҳои зеринро иваз карданд.
Заминҳои фаромарзие, ки ба Тоҷикистон дода шуданд:
- 91 га деҳаи Достук
- 8,3 га минтақаи Мазаит
- 17,5 га деҳаи Кок-Терак
- 20,1 га деҳаи Тош-Тумшуқ
- 5 га минтақаи Дача
Заминҳои фаромарзие, ки ба Қирғизистон дода шуданд:
- 18,4 га деҳаи Сомониён (ноҳияи Исфара, Тоҷикистон)
- 3,1 га минтақаи Дахма
- 21,5 га қисми деҳаи Хоҷаи-Аъло
- 2,7 га минтақаи Говсувар
- 42 га минтақаи Мин-Булоқ
- 55 га қисми минтақаи Лаккон.
Аз ҳама дурдасттарин барои Қирғизистон деҳаи Достук бо масоҳати 91 гектар ба Тоҷикистон дода шудааст. Қирғизистон ба ҷои ҷубронпулӣ барои хонаҳои навбунёд дар деҳаи Достук 30 гектар замини кишоварзиро дар қитъаи Лаккон гирифт.
